ELEŞTİREL DÜŞÜNME BECERİSİ: ŞİRKETLER İÇİN ÖNEMİ

            21. yüzyıl becerileri arasında belirtilen eleştirel düşünme, günümüz şirket yönetimlerinde son derece stratejik bir öneme sahiptir. Vizyon sahibi olan şirket ve patronların belirsizliklerle dolu geleceği daha net görebilmek ve buna uygun stratejileri hayata geçirebilmek için eleştirel düşünme becerisini bir kurum kültürü haline getirmesi gerekmektedir. Küresel rekabetin yaşandığı günümüzde alınan yanlış kararların sonuçları artık şirketler için çok daha ağır sonuçlara sebep olduğundan eleştirel düşünebilen ve bunu teşvik eden bir kurum kültürü, küreselleşen dünyada eskisinden olduğundan çok daha önemli bir hale gelmiştir.

            İnsan düşünen bir varlıktır ama her insan eleştirel düşünemeyebilir. Düşünmek ile eleştirel düşünmek arasındaki fark; yürümek ve dans etmek arasındaki fark gibidir. Yürümek ve düşünmek insan doğasının gereği olarak doğuştan içgüdüsel olarak öğrenilir. Dans etmek ve eleştirel düşünmek ise doğuştan değil, yetenekler doğrultusunda çok çalışma sonucunda öğrenilebilir. Eleştirel düşünmenin, zekâ ile de ilişkisi yoktur. Sadece eleştirel düşünmeyi bir alışkanlık haline getirmek ve bol miktarda pratik yapmak gerekir.

            Peki, eleştirel düşünme nedir?

         Eleştirel düşünme, bireyin etrafında yaşanan ve farklı zamanlarda karşılaştığı olayları başkalarından duyduğu şekilde öğrenmek yerine, düşünmeyi, sorgulamayı, topladığı veriler yardımıyla sorgularını kendisi cevaplamasını öngörür.

Eleştirel düşünme birçok kişi tarafından yanlış algılandığı şekilde, karşınızdaki kişinin hata ve kusurlarını bulmaya çalışmak ya da karşı tarafa kendi düşüncelerinizi kabul ettirme çabası değildir. Eleştirel düşünme popüler bir yaklaşım ya da “cool” olma yöntemi hiç değildir.

Şirketler için önemi:

Şirketlerin eleştirel düşünebilmeyi bir şirket kültürü haline getirmesi gerektiğini ifade ettik. Öyleyse, öncelikli olarak böyle bir kültürü oluşturabilmek için şirket ortaklarının veya patronlarının eleştirel düşünmenin gücünü keşfederek öğrenmeyi ve her şeyi sorgulamayı alışkanlık haline getirmeleri ve eleştirel düşünen çalışanlarını sorun çıkaran ya da huzur bozan şeytani kişilikler olarak görmekten vazgeçmeleri gerekiyor. Çünkü bu kişilikler sizin ve şirketinizin gelecek değerini belirliyorlar.

Şirketler için eleştirel düşünme, mevcut durumdan memnun olmamakla ve herkes tarafından kabul edilen dogmaları ve inanışları kabul etmemekle başlar. Yine aynı şekilde, literatürde “şirket körlüğü” ya da “sektörel körlük” olarak ifade edilen hep aynı bakış açısından rahatsız olunması ve sorgulanması ile devam eder.

Eleştirel düşünme sayesinde şirketler sadece mevcut problemler karşısında alternatif çözüm yolları bulmakla kalmayacak ayrıca sorunsuz bir şekilde işleyen süreçlerin içindeki potansiyel problemleri de önceden bulma ve iyileştirme yeteneğine kavuşacaktır.

Stratejik yönetim açısından baktığınızda gerçek bir strateji üretmek, devrimci olmayı, herkes tarafında kabul edilenleri elinizin tersiyle itmeyi, çılgınca düşünmeyi ve sıra dışı olmayı gerektirir. Öyleyse eleştirel düşünen insanlara ihtiyacımız var demektir.

Marka yönetimi açısından baktığınızda da, başarılı bir marka oluşturabilmek için rakiplerinizden farklılaşmanız, tüketicilere bambaşka değer önermeleri iletmeniz ve benzersiz bir deneyim yaşatmanız gerektiğine göre yine farklılaşmak için de eleştirel düşünen insanlara ihtiyacımız var demektir.

Philip Kotler’in ve onun aktardığı birçok efsanevi başarılar elde etmiş üst düzey yöneticiler ve CEO’lar tarafından da defalarca ifade edildiğine benzer bir şekilde söylemek gerekirse; “Bu gece uyumayın ve bütün gece kimlerin sizinle sürekli aynı fikirde olduğunu düşünün ve yarın bu kişilerin işine son vermeye hazır olun. Çünkü sizin böyle zorlu pazar şartlarındaki bir varoluş savaşında emme basma tulumbalara ihtiyacınız yok. Eğer sürekli sizinle aynı fikirde olacak ve kararlarınıza itiraz etmeyecek birisini arıyorsanız, eşinizin yanına gidin.”

Eleştirel düşünebilme; yaratıcılığı, etkin bilgi yönetimini, sorunların tespitini ve çözüm yollarını bulma becerilerini beraberinde getirecektir. Eleştirel düşünebilen insanlardan oluşturulmuş bir ekip, şirketiniz için çok daha verimli çıktılar sağlayacaktır.

Eleştirel düşünme en önemli 21. Yüzyıl becerisidir.